Avoid pandemic-related ID theft and account fraud (Vietnamese)

Tránh bị trộm danh tính cá nhân và trương mục gian lận liên hệ đến đại dịch

Đối Phó với COVID-19

Các kẻ trộm danh tính cá nhân và gian lận lạm dụng đại dịch để cóp nhặt danh tính cá nhân của người tiêu thụ và dùng nó để trộm các phúc lợi, tiền trong trương mục của người tiêu thụ cũng như mở trương mục mới dưới tên của nạn nhân. Ấn bản này vạch ra một số trò lừa đảo phổ thông nhất trong đại dịch mà người tiêu thụ cần nên chú ý, ấn bản cũng cung cấp các mẹo nhỏ để bảo vệ trương mục cá nhân và trữ liệu trương mục của quý vị, các dẫn giải cách tìm ra vụ gian lận và trộm danh tính cá nhân, cũng như sơ lược các bước cần làm nếu quý vị khám phá ra mình là nạn nhân.

Identity thieves and fraudsters have taken advantage of the pandemic to get a hold of consumers’ personally identifying information and use it to steal their benefits, access their accounts and open new accounts in the victims’ names. This publication identifies some of the most prominent pandemic-related schemes consumers should be aware of, offers tips for safeguarding your personal and account data, explains how to detect fraud and ID theft, and outlines the steps to take if you discover you’re a victim.

Trong khi toàn quốc đang tiếp tục chiến đấu với những khó khăn vì đại dịch gây ra, kẻ gian và kẻ trộm danh tính cá nhân đang khai thác sự khủng hoảng bằng cách nhắm vào các người tiêu thụ khi họ tìm kiếm tin tức, nguồn giúp đỡ, cứu trợ tài chánh, trợ giúp nhà ở và chữa trị cho bệnh COVID-19.

Ấn bản này nhấn mạnh một số trò lừa đảo phổ thông nhất liên hệ đến COVID mà những người tiêu thụ nên đề phòng, ấn bản cũng cho các mẹo nhỏ để quý vị tự bảo vệ mình, cũng như giải thích các điều cần làm nếu quý vị là nạn nhân.

Trộm danh tính cá nhân và trương mục gian lận

Trộm danh tính cá nhân (ID) và trương mục gian lận có liên hệ mật thiết với nhau. Thật ra, mục đích của trộm danh tính cá nhân là dùng các tin tức đã trộm để mở và lạm dụng các trương mục mới dưới tên của nạn nhân, trong khi trương mục gian lận thường ám chỉ kẻ trộm dùng tin tức cá nhân của người khác để sử dụng và lạm dụng trương mục đang tồn tại của nạn nhân (cũng gọi là “chiếm trương mục”).

Trộm danh tính cá nhân và chiếm trương mục, cả hai đều là tội ác có thể gây ra các hậu quả đáng kể. Thông thường là các nạn nhân bị mất tiền. Tuy nhiên, các hậu quả có thể hơn cả mất tiền, bao gồm các tai hại như nạn nhân bị truy tố là tội phạm một cách sai lầm hay các nhầm lẫn về chăm sóc sức khỏe nguy hiểm đến tính mạng.

Các lừa đảo liên hệ đến đại dịch

Các vụ gian lận trương mục và trộm danh tính cá nhân đã gia tăng trong nhiều năm nay, nhưng biến cố COVID-19 cho các tội phạm thấy có cơ hội để khai thác hoàn cảnh cụ thể của đại dịch toàn cầu. Sự sợ hãi lan tràn và đời sống bấp bênh, cộng thêm với các chương trình cứu trợ mới thành lập và chương trình chích ngừa toàn quốc, đã tạo thêm các cơ hội cho kẻ gian lận và kẻ trộm.

Một số vụ lừa đảo lớn đã xảy ra:

Gian lận tiền thất nghiệp: Tin tức cá nhân được cóp nhặt từ các cơ quan báo cáo tín dụng, ngân hàng và các công ty cấp thẻ tín dụng, hệ thống bảo hiểm sức khỏe và các nguồn khác mà trữ liệu bị xâm nhập trước đó hay qua trộm danh tính cá nhân đã được sử dụng để kẻ gian đánh cắp hàng tỷ dollars tiền bảo hiểm thất nghiệp. Kẻ gian dùng tên của người bị trộm danh tính cá nhân để điền đơn khai thất nghiệp và các nạn nhân chỉ khám phá ra khi đơn của họ bị bác hay bị trì hoãn, hoặc khi họ khai thuế.

Trộm tiền nâng đỡ kinh tế: Trong cố gắng để gửi tiền nâng đỡ của chính phủ liên bang đến tay các người được hưởng, Sở Thuế Vụ (IRS) đã mở ra một công cụ trên mạng điện toán (công cụ này giờ đã đóng), đây là nơi những người ở Mỹ đủ điều kiện hưởng tiền, nhưng chưa khai thuế năm 2018 hay 2019, có thể điền các chi tiết đơn giản về danh tính cá nhân (tên, địa chỉ, ngày sanh, Số An Sinh Xã Hội [SSN], số trương mục ngân hàng, số thẻ bằng lái xe hay thẻ căn cước của tiểu bang v.v.) để ghi danh nhận tiền nâng đỡ kinh tế. Kẻ gian có thể lấy được các thông tin căn bản và đã dùng nó để khai nhận tiền này của nạn nhân. Công cụ đó đã đóng, nhưng những tên tội phạm chắc chắn tìm ra những cách mới để lấy tiền của nạn nhân.

Gian lận liên quan đến chích ngừa: Tiến trình chích ngừa COVID-19 đã bị các kẻ giả mạo lừa mọi người để lấy các trữ liệu quan trọng của nạn nhân -- danh tính cá nhân cũng như số thẻ Medicare và bảo hiểm sức khỏe v.v. – bằng cách giả là nhân viên y tế hay nhân viên của cơ quan chính phủ phụ trách các việc như làm hẹn chích ngừa. Các trữ liệu bị trộm đã bị dùng để tạo nhiều loại gian lận tài chánh và bảo hiểm. (Đọc trang báo động gian lận của Bộ Sức Khỏe và Dân Sinh, cung cấp các báo động cụ thể về COVID – và các vụ lừa đảo liên hệ đến chích ngừa.)

Gian lận trợ giúp thuê nhà: Kẻ gian nhận biết hàng triệu người ở Hoa Kỳ đang đối diện với nguy cơ bị đuổi nhà và bị siết nhà vì mất việc liên hệ đến đại dịch, nên kẻ gian gọi, email và nhắn tin đến những người họ nhắm vào, giả vờ nói họ từ một cơ quan hay chương trình cho tiền giúp trả nợ nhà hay tiền thuê nhà, giúp pháp lý, hay một số dịch vụ hoặc trợ giúp khác sẽ giúp người đó không bị mất hay bị đuổi ra khỏi nhà.

Đây chỉ là một vài trong nhiều trò gian lận và trộm danh tính cá nhân đã và đang gia tăng nhanh chóng kể từ khi đại dịch bắt đầu; có nhiều cách khác để khai thác trữ liệu bị đánh cắp (hay tiết lộ mà không biết); sự khốn khổ, mù mờ, hy vọng và nhu cầu đã làm các chương trình trợ giúp quá tải; các thực hành an toàn trữ liệu riêng của người tiêu thụ bị lơ là.

Bảo vệ trữ liệu của quý vị

Cách bảo vệ tin tức cá nhân hữu hiệu nhất là quý vị cần có tinh thần cảnh giác để bảo vệ các tin tức cá nhân của mình để tránh trở thành nạn nhân. Các tin tức cá nhân thường hay bị trộm và gian lận là tên, địa chỉ, Số An Sinh Xã Hội (SSN), ngày sinh, họ mẹ, và các số trương mục khác (thẻ tín dụng, trương mục ngân hàng, thẻ Medicare, bảo hiểm, bằng lái xe, v.v.)

Dưới đây là một số mẹo nhỏ giúp quý vị bảo mật các tin tức này và chi tiết riêng tư khác:

Số An Sinh Xã Hội (SSN): Đừng mang theo thẻ An Sinh Xã Hội bên mình; học thuộc lòng số thẻ của quý vị. Hạ thấp giọng xuống khi đọc số thẻ SSN hay các thông tin quan trọng khác trong ngân hàng, văn phòng bác sĩ hay các nơi công cộng khác.

Thẻ tín dụng, ngân hàng và các thẻ khác: Chỉ đem đi các thẻ quý vị cần cho ngày đó; nếu ví nhỏ hay ví lớn của quý vị bị trộm, quý vị sẽ giảm được số trương mục bị xáo trộn. Lúc nào cũng phải trông chừng ví nhỏ hay ví lớn. Đừng treo ví hay túi sách của bạn lên thành ghế trong nhà hàng.

Yêu cầu có tin tức của quý vị: Đừng bao giờ hồi đáp các yêu cầu cung cấp tin tức cá nhân của quý vị trừ khi quý vị tự động liên lạc hay quý vị chắc chắn biết rõ công ty hay người quý vị đang tiếp xúc. Kiểm chứng một yêu cầu có đáng tin hay không bằng cách liên lạc thẳng với công ty yêu cầu cung cấp tin tức tại số điện thoại có trong bản báo cáo của công ty mà quý vị sở hữu hay được cung cấp bởi niên giám hay trang mạng uy tín. Đừng nhấn vào các đường dẫn hay mở các thư đính kèm từ người gửi mà quý vị không biết là ai (kiểm tra địa chỉ email của người gửi thật cẩn thận).

Các giấy tờ: Khóa hộp thư của quý vị. Gửi thư có tấm ngân phiếu hay trữ liệu cá nhân vào trong thùng thư bưu điện – đừng để thư trong hộp thư của quý vị hay hành lang chung cư. Trong nhà, giấu các giấy tờ quan trọng, như các báo cáo của ngân hàng và thẻ tín dụng, hồ sơ bảo hiểm, v.v. mà người đến chơi hay nhân viên nhìn thấy. Trước khi vứt đi các giấy tờ và thư có số thẻ An Sinh Xã Hội, số trương mục và các tin tức cá nhân khác của quý vị trong đó, nên dùng máy cắt hay xé vụn.

Mạng xã hội: Gỡ bỏ các tin tức cá nhân của quý vị khỏi các trương mục của mạng xã hội, và kiểm qua các cài đặt bảo vệ quyền riêng tư để bảo đảm thân thế của quý vị không xuất hiện trước công chúng. Đừng đăng các hình chụp thẻ chích ngừa COVID-19 của quý vị -- nhiều người đã đăng, và chỉ để bị trộm danh tính cá nhân.

Số Danh Tính Cá Nhân (PIN) và đăng nhập: Tại các máy rút tiền tự động (ATM), che bàn phím lại khi nhấn số PIN của thẻ tín dụng hay thẻ khấu trừ (debit). Đừng viết xuống tên và mật mã của trương mục; thay vào đó, dùng chức năng quản lý mật mã trên mạng điện toán để lưu trữ các chứng liệu đăng nhập cho các trương mục khác nhau—quý vị chỉ cần nhớ một mật mã để vào được tất cả các chỗ khác. (Lên mạng điện toán tìm “best password managers” (“mật mã quản lý tốt nhất”) để biết chi tiết và đánh giá các lựa chọn cho quý vị.)

Thẻ tín dụng: Đóng băng (freeze) hồ sơ tín dụng của quý vị để phòng ngừa thẻ tín dụng mới được cấp dưới danh nghĩa của quý vị. Việc đóng băng hay mở các báo cáo tín dụng của quý vị không tốn tiền. Để biết thêm chi tiết, đọc “Khoá Hồ Sơ Tín Dụng Của Quý Vị-Để kẻ trộm danh tính cá nhân hết đường tìm” của Cơ Quan Consumer Action.

Truy Tìm gian lận và Trộm Danh Tính Cá Nhân

Quý vị tìm ra vụ trương mục gian lận hay trộm danh tính cá nhân càng sớm chừng nào, quý vị sẽ ngăn chặn được các thiệt hại sớm hơn chừng đó. Để giảm thiểu các giao dịch đáng nghi, quý vị nên làm theo các phương pháp sau:

Ghi tên vào dịch vụ báo động có gian lận. Nhiều công ty cấp thẻ tín dụng và cho vay tiền đề nghị gửi email hay nhắn tin để giúp quý vị phát hiện ra ngay có giao dịch trái phép trong trương mục của quý vị.

Theo dõi thư của quý vị. Mất hóa đơn, bản báo cáo thẻ tín dụng và các loại thư từ khác mà quý vị đang chờ nhận được có nghĩa là một kẻ trộm đã chiếm (các) trương mục của quý vị và thay đổi địa chỉ gửi hóa đơn. Đồng thời, nếu quý vị nhận thư mà quý vị không mong đợi – như một thẻ tín dụng mới quý vị đã không nộp đơn xin, thư từ chối cấp thẻ tín dụng hay cho vay tiền mà quý vị đã không nộp đơn, các hóa đơn hay thông báo quý vị không nhận ra, các thư (hay cú gọi điện thoại) từ công ty đòi nợ v.v. – một người nào đó có thể đã dùng danh tánh cá nhân của quý vị để mở các trương mục mới.

Kiểm qua các báo cáo tài chánh và hóa đơn ngay. Duyệt qua các báo cáo cho các trương mục tài chánh và tín dụng khác nhau của quý vị thật cẩn thận để biết chắc không có các giao dịch trái phép. Báo cáo bất cứ điều gì đáng nghi ngờ cho công ty ngay lập tức.

Kiểm tra các báo cáo tín dụng của quý vị thường xuyên. Lấy các bản sao miễn phí từ ba văn phòng báo cáo tín dụng chính (Equifax, Experian và TransUnion) tại AnnualCreditReport.com hay gọi số 877-322-8228. (Từ đây đến hết ngày 20 tháng tư, 2022, quý vị có thể nhận được các bản báo cáo miễn phí mỗi tuần, thay vì mỗi năm chỉ có một lần, theo yêu cầu). Xem các báo cáo để coi có các trương mục nào quý vị không nhận ra.

Thắc mắc khi tín dụng bị từ chối. Nếu biết mình có tín dụng tốt nhưng đơn của quý vị xin thẻ tín dụng mới bị bác, đây có thể là dấu hiệu có vấn đề. Kiểm tra các báo cáo tín dụng của quý vị để biết chắc tín dụng của quý vị không bị thiệt hại bởi một trương mục được mở nhưng không phải của quý vị.

Xóa bỏ các thiệt hại

Nếu khám phá ra quý vị là nạn nhân của một trương mục gian lận hay bị trộm danh tính cá nhân, nên làm các bước sau:

• Viếng trang mạng Bị Trộm Danh Tính Cá Nhân của FTC (IdentityTheft.gov) để tạo một Báo Cáo bị Trộm Danh Tính Cá Nhân và có một kế hoạch hồi phục.
• Nên nghĩ đến việc làm đơn báo cáo lên sở cảnh sát (nếu công ty tín dụng đòi hỏi; quý vị có thể nhận diện ra kẻ trộm hay các chi tiết cụ thể có thể giúp cho việc điều tra; hay danh tính của quý vị bị dùng trong một vụ tra hỏi của cảnh sát). Lấy biên bản của cảnh sát chứng minh quý vị là nạn nhân. Báo cáo tội ác tới Trung Tâm Khiếu Nại Tội Phạm Trên Mạng Điện Toán của Cơ Quan Điều Tra Liên Bang FBI (IC3) (www.ic3.gov) nếu vụ trộm danh tính cá nhân xảy ra trên mạng điện toán.
• Liên lạc với cơ quan an ninh hay điều tra gian lận của mỗi công ty để đối chất bất kỳ giao dịch gian lận nào và đóng các trương mục đã mở hay sử dụng không phải của quý vị. Yêu cầu có một lá thư xác nhận trương mục gian lận không phải của quý vị, và quý vị không chịu trách nhiệm cho các trương mục này, và nó được (hay sẽ được) xóa bỏ khỏi bản báo cáo tín dụng của quý vị. Hỏi xem quý vị có cần tiếp tục theo dõi bằng một thư yêu cầu hay tuyên bố. (Nếu cần, yêu cầu có các đơn gian lận nộp cho công ty và các hồ sơ giao dịch buôn bán liên hệ đến vụ trộm danh tính cá nhân của quý vị, việc này sẽ giúp quý vị chứng minh các giấy tờ này là giả mạo.)
• Thông báo tới Equifax, Experian hay TransUnion về vụ trộm danh tính cá nhân để họ cài thêm chức năng báo động gian lận trong các báo cáo của quý vị. (Văn phòng nào quý vị thông báo sẽ chia sẻ thông tin với hai văn phòng kia).
• Nếu nghi ngờ các tiền cấp dưỡng hay tiền thuế trả về của quý vị bị trộm, liên lạc với các cơ quan có liên quan (sở thất nghiệp của tiểu bang, Sở Thuế Vụ IRS, v.v.) để báo cáo vấn đề và tìm hiểu những bước kế tiếp cần làm để lấy lại số tiền bị mất.
• Tạo các số danh tánh cá nhân PIN (Personal Identification number) và các mật khẩu mới khó đoán và cá biệt cho các trương mục còn lại của quý vị, cho dù các trương mục này chưa bị kẻ gian đột nhập.

Published / Reviewed Date

Published: May 07, 2021

Download File

Avoid pandemic-related ID theft and account fraud (Vietnamese)
File Name: ID-account-theft_COVID_2021_VN_v1.1.pdf
File Size: 1.19MB

Sponsors

  Tài trợ bởi Wells Fargo.

Notes

Cẩm nang này do Dự Án Hướng Dẫn COVID-19 của Cơ Quan Consumer Action biên soạn.

Filed Under

COVID-19 Pandemic   ♦   Fraud/Scams   ♦   ID Theft   ♦  

Copyright

© 2020 –2024 Consumer Action. Rights Reserved.