ID Theft & Account Fraud - Prevention & Cleanup (Vietnamese)

Nạn Trộm Danh Tính Cá Nhân & Gian Lận Trương Mục: Ngăn Chặn và Dẹp Sạch

Kẻ trộm danh tính cá nhân là kẻ giả mạo danh tính của người khác để trục lợi trái phép hay kẻ trộm muốn trốn đằng sau một danh tính mới. Trộm danh tính cá nhân (identitity theft hay ID theft) xảy ra khi kẻ giả mạo dùng các tin tức cá nhân của quý vị để làm chuyện gian lận hay phạm pháp. Ấn bản này có thể giúp quý vị những kế sách ngăn ngừa trộm danh tính cá nhân, hay nếu quý vị là nạn nhân, giúp giải quyết các vấn đề tạo ra bởi việc trộm danh tính và giảm sự ảnh hưởng của việc đó trong đời sống của quý vị.

An identity thief is an imposter who assumes another person’s identity in order to profit illegally or because the thief wants to hide behind a new identity. Identity theft—or ID theft—occurs when the imposter uses your personal information to commit fraud or other crimes. This publication can help you take steps to prevent ID theft, or if you are a victim, to clear up the problems created by ID theft and to lessen its impact on your life.

Publication Series

• This publication is part of the ID Theft and Account Fraud training module.

Download File

PDF files may contain outdated links.

ID Theft & Account Fraud - Prevention & Cleanup (Vietnamese)
File Name: ID_Theft_2018_VN.pdf
File Size: 0.24MB

Order Publication

• Nonprofit agencies may order this publication online. Enter the number you want and add to cart.
  (Maximum per order: 40)
  
• Print & Fax Order Form

Languages Available

• English
• Spanish
• Chinese
• Vietnamese
• Korean

Table of Contents

• Phòng chống nạn trộm danh tính cá nhân/gian lận trương mục
• Có Phải Quý Vị Đã Là Nạn Nhân?
• Dẹp Sạch Nạn Trộm Danh Tính Cá Nhân
• Ðề Phòng Thường Xuyên

Kẻ trộm danh tính cá nhân là kẻ giả mạo danh tính của người khác để trục lợi trái phép hay kẻ trộm muốn trốn đằng sau một danh tính mới. Trộm danh tính cá nhân xảy ra khi kẻ giả mạo dùng các tin tức cá nhân của quý vị để làm chuyện gian lận hay phạm pháp.

Gian lận trương mục xảy ra khi một người nào đó lấy số thẻ tín dụng hay tin tức trương mục ngân hàng của quý vị để xài hay rút tiền.

Trong số các dữ kiện cá nhân có thể bị dùng để trộm danh tính cá nhân và gian lận bao gồm tên của quý vị, số thẻ An Sinh Xã Hội, ngày sinh, tên họ của người mẹ, bản báo cáo tín dụng, số bằng lái xe và thẻ tín dụng cũng như số trương mục nhà băng.

Phòng chống nạn trộm danh tính cá nhân là điều đáng làm vì nạn nhân phải tốn rất nhiều thời giờ và tiền bạc để dẹp hết rắc rối trong hồ sơ tín dụng của họ. Nạn nhân có thể bị mất việc và không mướn được chỗ ở, không mượn được tiền mua nhà, xe và tiền học và ngay cả bị bắt giam trong các lệnh truy nã của người khác hay bị tình nghi phạm pháp.

Nếu quý vị đã là nạn nhân, quý vị cần hành động ngay để dẹp các rắc rối gây ra bởi nạn trộm danh tính cá nhân và gian lận trương mục cũng như giảm bớt thiệt hại cho đời sống của quý vị.

Phòng chống nạn trộm danh tính cá nhân/gian lận trương mục

Tín Dụng của Quý Vị

• Duyệt qua bản báo cáo tính dụng của quý vị thường xuyên. Cứ cách 12 tháng, quý vị xin được các bản báo cáo này miễn phí tại trang mạng AnnualCreditReport.com hay gọi số 877-322-8228.
• Trước khi vứt bỏ các giấy tờ và thơ có số An Sinh Xã Hội, các số trương mục và các dữ kiện cá nhân khác của quý vị, nên cắt vụn hay xé nó ra từng mảnh nhỏ.

Danh Tính Cá Nhân

• Ðừng mang thẻ An Sinh Xã Hội trong ví nhỏ hay ví xách tay của quý vị. Học thuộc lòng số thẻ An Sinh Xã Hội.
• Lúc nào cũng dòm chừng ví nhỏ và ví xách tay của quý vị. Ở sở làm, giữ ví của quý vị trong ngăn kéo hay tủ có khoá. Ðừng treo ví vào ghế ngồi tại nhà hàng.
• Nếu số An Sinh Xã Hội của quý vị có trong bằng lái xe của quý vị, nên yêu cầu xoá nó đi – quý vị có quyền làm điều này chiếu theo luật liên bang.
• Kiểm chứng với sở làm là họ giữ số thẻ An Sinh Xã Hội và các dữ kiện cá nhân khác trong nơi có khóa và chìa khóa.
• Hạ thấp giọng khi quý vị cung cấp số An Sinh Xã Hội hay các chi tiết bảo mật khác tại ngân hàng hay văn phòng bác sĩ.

Chi Tiết Tài Chánh

• Kiểm qua các bản báo cáo tài chánh và hoá đơn ngay khi quý vị nhận được. Báo cáo cho công ty ngay lập tức về bất kỳ các chuyển giao tiền bạc nào trái phép.
• Khoá hộp thơ của quý vị lại. Bỏ vào thùng thơ của bưu điện các thơ gởi có ngân phiếu trong đó –đừng để nó ở trong hộp thơ không khoá của quý vị hay tại phòng khách của chung cư.
• Trong nhà, dấu kín các dữ kiện bảo mật như các bản báo cáo tài chánh của ngân hàng và của thẻ tín dụng hoặc các hồ sơ bảo hiểm, v.v., ở nơi mà khách khứa và nhân viên không thấy được.
• Tại các máy rút tiền tự động (ATMs), che lại phím bấm số danh tính cá nhân (PIN) khi bấm mật hiệu thẻ tín dụng và thẻ khấu trừ (debit card).
• Cố gắng để mắt tới thẻ tín dụng khi quý vị đưa cho người bán hàng hay hầu bàn.
• Khi quý vị đặt thêm ngân phiếu mới, trông chừng để biết chắc nó sẽ được gởi tới hộp thơ có khóa.

Ðiện Thoại và Mạng Ðiện Toán

• Đừng bao giờ trả lời các yêu cầu qua điện thoại hay email hỏi về tin tức cá nhân của quý vị, cho dù bị thúc giục. Nên tìm các chi tiết liên lạc xác tín của công ty trên mạng điện toán hay trong niên giám điện thoại và liên lạc với công ty để kiểm chứng công ty có thực sự yêu cầu như vậy không.
• Ðừng cung cấp các dữ kiện cá nhân bảo mật khi nói trên điện thoại di động.
• Đừng đưa tin tức cá nhân qua điện thoại, qua email hay qua tin nhắn chữ hay trên mạng điện toán, trừ khi quý vị chủ động liên lạc hay tin chắc tuyệt đối quý vị biết công ty đó hay người quý vị đang tiếp xúc.

Tiếp Thị (Marketing)

• Ðọc bản thông báo về luật bảo vệ sự riêng tư do ngân hàng của quý vị đưa, để quý vị hiểu cách họ sử dụng dữ kiện về quý vị cho dịch vụ tiếp thị.
• Nếu quý vị không muốn nhận được các quảng cáo chấp thuận trước tín dụng (preapproved credit), gọi số 888-5OPT-OUT (567-8688) để chấm dứt chuyện này.
• Nên cẩn thận khi đưa các dữ kiện về bản thân quý vị. Ðặt câu hỏi tại sao một thương nghiệp lại cần đến số An Sinh Xã Hội, tên họ của người mẹ hay các dữ kiện khác.
• Trước khi tham dự một cuộc thi đua hay trả lời bản khảo sát, nên suy nghĩ đến chuyện bất kỳ các tin tức cá nhân nào quý vị đưa sẽ được dùng, chia sẻ và/hay bán cho các công ty trung gian.

Có Phải Quý Vị Đã Là Nạn Nhân?

Nạn trộm danh tính cá nhân được gọi là “tội ác trong bóng tối” vì các nạn nhân có thể không biết danh tính của họ đã bị đánh cắp. Các bước sau đây có thể giúp quý vị nhận ra vụ trộm danh tính cá nhân và trương mục giả mạo:

• Kiểm tra bản báo cáo tín dụng của quý vị. Mỗi năm quý vị có thể xin được các bản sao báo cáo tín dụng này từ ba cơ quan báo cáo tín dụng lớn toàn quốc tại trang mạng AnnualCreditReport.com. Nên duyệt qua các bản báo cáo của quý vị để tìm các trương mục nào quý vị không nhận ra hay dữ kiện từ các công ty quý vị không có giao dịch với họ.
• Kiểm soát thơ từ để biết hoá đơn, bản báo cáo thẻ tín dụng và các thơ khác bị mất mà quý vị đang chờ nhận được. Một hoá đơn bị thất lạc có thể là kẻ gian đã lấy đi trương mục của quý vị và họ đã thay đổi địa chỉ gởi thơ của quý vị.
• Ðiều tra ngay lập tức các vụ mua sắm, xài thẻ, hoá đơn hay các cú gọi đòi nợ bí mật. Nếu quý vị nhận được một thẻ tín dụng quý vị không nộp đơn xin, tìm ra một vụ sử dụng thẻ lạ hoắc, hay nhận được cú gọi hoặc các thơ từ văn phòng đòi nợ về các hoá đơn quý vị không biết đến, nên gọi cho công ty ngay lập tức để trình bày vấn đề.
• Hỏi lý do khi không được tín dụng. Nếu quý vị biết quý vị có điểm tín dụng tốt, nhưng đơn xin một thẻ tín dụng mới của quý vị bị bác, đây có thể là dấu hiệu của nạn ăn trộm danh tính cá nhân. Khi quý vị bị khước từ một thẻ tín dụng, quý vị có thể xin được một bản sao báo cáo tín dụng miễn phí từ văn phòng tín dụng mà công ty cho vay sử dụng.

Dẹp Sạch Nạn Trộm Danh Tính Cá Nhân

Nếu quý vị khám phá ra mình là nạn nhân của một vụ trộm danh tính cá nhân, nên làm các bước sau đây để lấy được tang chứng phạm pháp và giới hạn sự thiệt hại:

Lập Biên Bản Tội Ác. Ðiền đơn báo cáo tại ty cảnh sát địa phương của quý vị.

• Lấy một bản sao biên bản của cảnh sát và ghi lại số hồ sơ khiếu nại biến cố này của quý vị.
• Ðồng thời quý vị cũng nên liên lạc với các cơ quan công lực tiểu bang và liên bang phù hợp (cảnh sát, binh đoàn tiểu bang, văn phòng biện lý, FBI, Dịch Vụ Công An Chìm Tiểu Bang, Cơ quan FTC hay Cơ Quan Thanh Tra Bưu Ðiện (the U.S. Postal Inspection Service).
• In ra một bản khai minh xác (affidavit) miễn phí về vụ trộm danh tính cá nhân từ trang điện toán của FTC và điền đơn.
• Chứng minh có trương mục gian lận.

Đặt Báo động khi có gian lận. Đặt báo động khi có gian lận xảy ra trong bản báo cáo tín dụng của quý vị để giúp chặn đứng kẻ trộm danh tính cá nhân mở trương mục.

• Chọn loại báo động đầu tiên (initial alert) trong bản báo cáo tín dụng của quý vị, nó có hiệu lực trong một năm kể từ ngày 21 tháng 9, 2018, hay loại gia hạn báo động (extended alert) có hiệu lực trong bảy năm. Có loại báo động này, danh tính của quý vị phải được kiểm chứng trước khi được cấp một thẻ tín dụng mới, vì thế nó mất thêm thời gian hơn để mở một thẻ tín dụng mới.
• Ðể đặt một báo động vào trong bản báo cáo tín dụng của quý vị, liên lạc với bất kỳ một trong ba văn phòng báo cáo tín dụng chính: Equifax: 800-525-6285 / www.equifax.com; Experian: 888-397-3742 / www.experian.com; hay TransUnion: 800-680-7289 / www.transunion.com.
• Luôn luôn yêu cầu có ba bản báo cáo tín dụng mà quý vị được quyền có miễn phí khi đặt các loại báo động gian lận. (Với loại báo động gian lận đầu tiên, quý vị được thêm một bản báo cáo tín dụng miễn phí từ mỗi cơ quan báo cáo tín dụng sau khi quý vị đã có báo động gian lận; đối với loại gia hạn báo động, cứ cách 12 tháng tính từ ngày có loại báo động này, quý vị được thêm hai bản báo cáo tín dụng miễn phí từ mỗi cơ quan báo cáo tín dụng.
• Duyệt qua bản báo cáo tín dụng thật kỹ để xem trong danh sách có công ty nào quý vị không hề giao dịch với họ, các trương mục nào quý vị đã không mở và các món nợ quý vị không hề biết. Nên coi cho rõ các dữ kiện cá nhân của quý vị cho chính xác.
• Viết thơ đối chất với văn phòng tín dụng nếu quý vị tìm thấy bất kỳ các dữ kiện nào đáng nghi hay không chính xác.

Kiểm Soát Trương Mục. Ðối chất với ngân hàng về trương mục của quý vị đang bị sử dụng trái phép và ngăn chặn không cho kẻ gian gây thêm thiệt hại cho quý vị bằng cách:

• Ðóng hết các trương mục nào đã mở mà quý vị không biết cũng như các trương mục hiện đang bị dùng trái phép. Gọi cho cơ quan an ninh hay chống gian lận của công ty. Sau đó theo dõi sự việc bằng thơ yêu cầu.
• Thay số danh tính cá nhân (PINs) và mật hiệu (passwords) mới cho các trương mục của quý vị. Tránh những số PINs dễ đoán như ngày sinh tháng đẻ, địa chỉ hay số điện thoại của quý vị.
• Nếu kẻ gian đang dùng trương mục hiện tại của quý vị, gọi cho công ty cấp tín dụng cách đối chất một vụ gian lận.
• Yêu cầu công ty cấp tính dụng viết một lá thơ xác nhận trương mục đối chất đã bị đóng và các giao dịch trái phép đã bị xoá.

Ðề Phòng Thường Xuyên

Duyệt Qua Bản Báo Cáo Tín Dụng của Quý Vị

• Xin vào trang mạng AnnualCreditReport.com hay gọi số 877-322-8228 để yêu cầu có bản báo cáo tín dụng miễn phí.
• Duyệt qua bản báo cáo tín dụng của quý vị để xem trong danh sách có các công ty nào quý vị không biết đến, các trương mục quý vị đã không mở và các món nợ quý vị không hề biết.
• Nên biết chắc các chi tiết cá nhân về quý vị là chính xác.
• Ðối chất tất cả các chi tiết đáng nghi hay không chính xác về quý vị.

Số An Sinh Xã Hội

• Nạn nhân của những trường hợp gian lận thẻ tín dụng thường tự hỏi họ có xin được thẻ An Sinh Xã Hội mới hay không. Thường là không được.
• Số An Sinh Xã Hội mới không thể giúp quý vị bắt đầu lại được tín dụng của quý vị cho tốt vì các văn phòng báo cáo tín dụng kết hợp hồ sơ với số an sinh xã hội cũ và mới của quý vị.
• Với số An Sinh Xã Hội mới quý vị có thể gặp trở ngại khi nộp đơn xin tín dụng mới vì quý vị không có hồ sơ quá khứ tín dụng.
• Hãy vào trang điện toán của Sở An Sinh Xã Hội (www.ssa.gov) để biết thêm chi tiết.

Lập Mật Hiệu (password) vào Tất Cả Các Trương Mục

• Lập ra mật hiệu cho thẻ tín dụng, trương mục nhà băng và điện thoại của quý vị./li>
• Ðừng dùng tên hay số dễ đoán./li>
• Nếu nhà băng của quý vị cần biết họ mẹ của quý vị, nên yêu cầu có một ám hiệu khác.

Sự An Toàn của Máy Vi Tính

• Đừng bao giờ trả lời các emails hay tin nhắn chữ hỏi về tin tức cá nhân. Các công ty đàng hoàng không làm như vậy.
• Nếu muốn biết vì sao mình được liên lạc, quý vị nên tự tìm dữ kiện liên lạc xác tín của công ty và hỏi có phải công ty liên lạc với quý vị không.
• Kiểm tra thật kỹ tất cả các địa chỉ Mạng điện toán (URLs) khi viếng mạng để quý vị không lỡ đánh lầm vào trang URL “spoof” (giả mạo) được tạo ra nhằm đánh lừa quý vị.
• Nên biết chắc trang điện toán quý vị đang coi được bảo đảm an toàn bằng cách kiểm chứng hình dấu hiệu ổ khoá có trong cửa sổ khi truy tìm trên mạng.

Tang Chứng của Phạm Pháp

• Theo luật, những công ty phải cung cấp miễn phí cho quý vị các đơn xin tín dụng giả mạo và các hồ sơ lưu về chuyển giao tiền bạc liên hệ đến vụ ăn trộm tín dụng của quý vị. Quý vị có thể phải trình thẻ căn cước, biên bản cảnh sát, bản khai minh xác (affidavit) trước khi công ty tuân hành luật trên.
• Các bản sao về đơn xin tín dụng và hồ sơ giao dịch tiền bạc có thể giúp quý vị chứng minh được sự giả mạo.

Cẩn Thận và Tinh Tường

• Không cho ai tin tức cá nhân của quý vị trừ khi quý vị biết chắc quý vị đang giao thiệp với một công ty có uy tín.
• Đừng trả lời các tiếp xúc tìm kiếm tin tức cá nhân như số trương mục hay mật hiệu, hay các emails hoặc tin nhắn chữ yêu cầu quý vị “bấm” vào đường kết nối vào trang mạng.
• Khi quý vị gọi các cơ sở thương mại, nên dùng số điện thoại có trên bản tường trình của công ty đó hay từ nguồn cung cấp đáng tin cậy.
• Tinh tường–quý vị nên vào các trang điện toán của các cơ quan giúp người tiêu thụ và cơ sở thương mại xem phần “cảnh giác lừa đảo.”

‘Đình Hoãn’ Tín Dụng của Quý Vị

• Quý vị có thể chọn ngưng tín dụng để ngăn ngừa tín dụng mới được mở ra dưới tên của quý vị.
• Bắt đầu từ ngày 21 tháng 9, 2018, dịch vụ yêu cầu đóng và mở cho xem các bản báo cáo tín dụng của quý vị đều miễn phí trong tất cả các tiểu bang, và quý vị cũng có dịch vụ đóng miễn phí này cho tín dụng của trẻ em dưới16 tuổi trong tất cả các tiểu bang.
• Để yêu cầu đóng không cho xem các báo cáo tín dụng, quý vị nên liên lạc với ba cơ quan báo cáo tín dụng.

For more information

Published / Reviewed Date

Reviewed: November 07, 2018

Download File

ID Theft & Account Fraud - Prevention & Cleanup (Vietnamese)
File Name: ID_Theft_2018_VN.pdf
File Size: 0.24MB

Sponsors

Capital One

Notes

Dự Án Quản Lý Tài Chánh của Cơ Quan Consumer Action (www.managing-money.org) đã tài trợ để cập nhật và chỉnh sửa cẩm nang hướng dẫn này.

Filed Under

Fraud/Scams   ♦   ID Theft   ♦   Privacy Rights   ♦  

Copyright

© 2006 –2024 Consumer Action. Rights Reserved.